Czym jest notatka syntetyzująca? To zwięzła forma pisemna, która łączy i podsumowuje najważniejsze informacje z różnych źródeł na dany temat. Dlaczego umiejętność pisania notatki syntetyzującej się przydaje? Pozwala na szybkie i skuteczne przetwarzanie dużej ilości informacji, co jest nieocenione w nauce i pracy zawodowej. W tym artykule pokażę Ci, jak napisać notatkę syntetyzującą krok po kroku.

Jak napisać notatkę syntetyzującą? Jak wygląda dobra notatka syntetyzująca?

Czym jest notatka syntetyzująca i dlaczego jest ważna

Notatka syntetyzująca to zwięzły tekst, który łączy i podsumowuje najważniejsze informacje z wielu źródeł na określony temat. Jej celem jest przedstawienie esencji zagadnienia w jasny i zrozumiały sposób.

W edukacji notatki syntetyzujące są nieocenione. Pomagają uczniom i studentom w przygotowaniach do egzaminów, ułatwiając szybkie powtórzenie materiału. Wykorzystasz je też przy pisaniu prac naukowych, gdzie musisz zebrać i połączyć informacje z wielu źródeł.

W życiu zawodowym notatki syntetyzujące przydadzą Ci się podczas przygotowywania raportów, prezentacji czy briefów. Pozwolą Ci szybko przekazać najważniejsze informacje współpracownikom lub klientom.

Tworzenie notatek syntetyzujących rozwija umiejętność krytycznego myślenia. Analizując różne źródła, uczysz się oceniać ich wiarygodność i wyciągać wnioski. To cenna umiejętność w erze nadmiaru informacji.

Notatki syntetyzujące oszczędzają czas. Zamiast wertować stosy dokumentów, będziesz mieć pod ręką esencję tematu. To szczególnie przydatne, gdy musisz szybko przypomnieć sobie kluczowe informacje dotyczące analizowanego zagadnienia.

Kluczowe elementy notatki syntetyzującej

Tworząc notatkę syntetyzującą, pamiętaj o kilku ważnych elementach:

1. Zwięzłość i precyzja: Skup się na najważniejszych informacjach. Usuń zbędne szczegóły i powtórzenia. Każde zdanie powinno wnosić wartość.
2. Obiektywizm: Przedstaw informacje bezstronnie. Unikaj osobistych opinii i emocjonalnego języka. Twoja notatka ma być neutralnym podsumowaniem faktów.
3. Jasna struktura: Zorganizuj informacje logicznie. Użyj nagłówków i podpunktów, by ułatwić zrozumienie treści. Zacznij od ogólnego wprowadzenia, a następnie przejdź do szczegółów.
4. Spójność: Zadbaj o płynne przejścia między sekcjami. Używaj słów łączących, by pokazać relacje między różnymi informacjami.
5. Własne słowa: Nie kopiuj dosłownie z źródeł. Przeformułuj informacje własnymi słowami, zachowując ich sens.
6. Kompletność: Upewnij się, że uwzględniłeś wszystkie ważne aspekty tematu. Nie pomijaj informacji tylko dlatego, że nie pasują do Twojej interpretacji.
7. Aktualność: Korzystaj z najnowszych źródeł. Jeśli używasz starszych materiałów, zaznacz to w notatce.
8. Odniesienia: Wskaż źródła informacji. To zwiększa wiarygodność Twojej notatki i pozwala czytelnikom zgłębić temat.
9. Schemat notatki syntetyzującej: Stwórz strukturę notatki, która zawiera przywoływanie faktów, porównanie poglądów oraz ogólny wniosek. Taki schemat notatki syntetyzującej pomoże w pisaniu zwięzłych i analitycznych wypowiedzi.

Jak wygląda schemat notatki syntetyzującej?

Notatka syntetyzująca jest krótką formą wypowiedzi pisemnej, która polega na porównaniu treści dwóch tekstów źródłowych, wskazaniu ich wspólnych punktów oraz różnic, a także podsumowaniu najważniejszych wniosków autorów.

Oto schemat, który możesz zastosować przy pisaniu notatki syntetyzującej:

1. Wprowadzenie:
   • Krótkie przedstawienie tematu, którego dotyczą oba teksty, i ogólne stwierdzenie na jego temat.
   • Można wskazać, jakie zagadnienie jest analizowane w tekstach źródłowych.
2. Porównanie stanowisk autorów:
   • Wskazanie punktów wspólnych w podejściu obu autorów do tematu.
   • Wskazanie różnic w ich stanowiskach (np. różne wnioski, odmienne argumenty, inne perspektywy).
3. Podsumowanie:
   • Zwięzłe ujęcie najważniejszych wniosków płynących z obu tekstów.
   • Można dodać ogólną refleksję na temat poruszanego zagadnienia, jeśli jest to wymagane.

Najważniejsze zasady pisania notatki syntetyzującej

• Zwięzłość i rzeczowość: Notatka powinna być krótka, ale treściwa, zawierająca tylko najważniejsze informacje.
• Obiektywność: Należy unikać własnych opinii i skupić się na przedstawieniu stanowisk autorów.
• Porównanie: Kluczowym elementem jest zestawienie treści obu tekstów, wskazanie podobieństw i różnic.

Przykład zastosowania schematu

Zdaniem autorki pierwszego tekstu, sztuczna inteligencja jest niezbyt twórcza, ale bardzo przydatna w codziennym życiu, np. przy wykonywaniu prac domowych. Autor drugiego tekstu podkreśla jednak, że rozwój AI niesie ze sobą także zagrożenia, takie jak utrata miejsc pracy. Oba teksty zgadzają się co do tego, że sztuczna inteligencja odgrywa coraz większą rolę w życiu ludzi, ale różnią się w ocenie jej wpływu na społeczeństwo.

Jak napisać notatkę syntetyzującą: krok po kroku

Notatka syntetyzująca to forma wypowiedzi, z którą maturzyści będą musieli zmierzyć się na egzaminie maturalnym w latach 2023 i 2025. Uczniowie muszą znać jej zasady, schemat oraz zwroty, jak również umieć stworzyć wypowiedź na podstawie dwóch tekstów.

1. Analiza tematu i określenie celu notatki:

• Spróbuj przeanalizować temat notatki określony w zadaniu. Co dokładnie masz syntetyzować?
• Określ główny cel notatki. Czy ma informować, porównywać, czy może analizować?
• Zidentyfikuj kluczowe pojęcia i koncepcje związane z tematem.
• Określ fakty i to, jak odnoszą się do aspektu określonego w temacie notatki.

2. Wybór i ocena źródeł informacji:

• Zbierz różnorodne, wiarygodne źródła. Skorzystaj z książek, artykułów naukowych, raportów.
• Oceń każde źródło pod kątem aktualności, wiarygodności i trafności.
• Zwróć uwagę na różne perspektywy. Nie ograniczaj się do źródeł popierających jedną tezę.
• Porównanie stanowisk autorów.

3. Wyodrębnienie najważniejszych informacji:

• Czytaj aktywnie. Podkreślaj lub zapisuj kluczowe informacje.
• Szukaj powtarzających się tematów i wzorców w różnych źródłach.
• Zwróć uwagę na dane statystyczne, definicje i kluczowe argumenty.

4. Organizacja i strukturyzacja treści:

• Pogrupuj podobne informacje.
• Stwórz zarys notatki z głównymi punktami i podpunktami.
• Ułóż informacje w logicznej kolejności. Zacznij od ogółu, przechodź do szczegółów.

5. Redakcja i korekta notatki:

• Pisz zwięźle i jasno. Unikaj żargonu i skomplikowanego języka.
• Używaj własnych słów. Nie kopiuj dosłownie ze źródeł.
• Sprawdź, czy Twoja notatka odpowiada na główne pytania związane z tematem.
• Przeczytaj notatkę kilka razy. Usuń zbędne informacje i popraw niejasne sformułowania.
• Poproś kogoś o przeczytanie Twojej notatki. Czy jest zrozumiała dla osoby, która nie zna tematu?

Pamiętaj, że pisanie notatek syntetyzujących to umiejętność, którą rozwiniesz z czasem. Nie zniechęcaj się, jeśli pierwsze próby nie będą idealne.

Techniki efektywnego tworzenia notatek syntetyzujących

Metoda Cornell

1. Podziel kartkę na trzy sekcje: główną, boczną i podsumowanie.
2. W głównej sekcji zapisuj kluczowe informacje.
3. W bocznej notuj pytania i słowa kluczowe.
4. W podsumowaniu syntezuj najważniejsze punkty.
5. Po zajęciach przejrzyj notatki i uzupełnij brakujące informacje.

Mapy myśli w procesie syntezy informacji

1. Zapisz główny temat w centrum kartki.
2. Dodawaj gałęzie z podtematami.
3. Rozwijaj każdą gałąź, dodając szczegóły.
4. Używaj kolorów i symboli dla lepszego zapamiętywania.
5. Łącz powiązane informacje liniami.

Technika streszczania akapitów

1. Przeczytaj akapit uważnie.
2. Zidentyfikuj główną myśl.
3. Wypisz kluczowe słowa i frazy.
4. Znajdź podobieństwa i różncie w podejściu autorów obu tekstów.
5. Napisz jedno zdanie podsumowujące akapit.
6. Powtórz proces dla każdego akapitu.

Ewentualnie do mówienia zagadnienia określonego w temacie notatki możesz usuwać zbędne informacje z treści akapitów, aż zostaną tylko te informacje, bez których teksty zamieszczone w źródle tracą sens.

Jak napisać notatkę syntetyzującą na maturze?

Notatka syntetyzująca na maturze może się pojawić jako zadanie tekstowe.

Najpierw spokojnie przeczytaj temat notatki wskazanego w poleceniu.Zacznij od ogólnego stwierdzeniao temacie – to Twoje pierwsze zdanie. Weź ołówek. Podkreśl główne myśli.

Wypisz stanowiska autorów obu tekstów na brudno. Zapisz nazwisko autora przy każdej myśli. Zobacz, jak jeden autor zapoczątkował konieczność dialogu doświadczenia z drugim tekstem. Znajdź punkty widzenia przedstawione w obu źródłach.Teraz zbierz aspekty zagadnienia określonego w tekstach.

Uporządkuj informacje na dany temat logicznie. Pokaż, jak autorzy budują podstawy współczesnej rewolucji naukowej w tej dziedzinie.Zakończ wnioskami z powyższych analiz.

Przeczytaj swoją notatkę syntetyzującą jeszcze raz. Upewnij się, że zawarłeś wszystkie tematy dłuższej wypowiedzi pisemnej. Masz czas – sprawdź całość ponownie.

Przykładowa notatka syntetyzująca na podstawie zadania z matury 2023

Poniżej masz 2 teksty źródłowe z matury 2023.

Tekst 1.

Aleksandra Stanisławska

Niebezpieczna sztuczna inteligencja

Brązowy olbrzym Talos z Krety1 . Gliniany golem2 z Pragi. Komputer HAL z Odysei kosmicznej3 . Każdy z tych fikcyjnych tworów miał być zaprojektowany przez człowieka i obdarzony inteligencją podobną do naszej. Ten mit ma się do dziś znakomicie. […] Opowieści o AI [sztucznej inteligencji] są zadziwiająco podobne. Maszyny czy komputery są w nich kopiami człowieka. Myślą według ludzkich schematów, rozmawiają, odczuwają emocje. Jednak takie podejście do inteligentnych maszyn to poważny błąd.

Ludzki mózg to efekt milionów lat ewolucji, która dopasowywała jego działanie do warunków, w jakich żyli nasi praprzodkowie. Aby bezbronne, stopniowo łysiejące małpy mogły przetrwać, potrzebna była współpraca w grupie. To ona doprowadziła do wykształcenia mowy, mimiki i mnóstwa zachowań, które dziś leżą u podstaw działania społeczeństwa. Ale sztuczna inteligencja ma nas przerastać możliwościami i szybkością myślenia. Jej celem nie powinno więc być skopiowanie ludzkiego mózgu wraz z jego ograniczeniami, lecz zbudowanie czegoś szybszego i sprawniejszego. […]

Wyobraźmy sobie coś, co może w każdym momencie dowolnie modyfikować dane przesyłane przez internet. Taka AI miałaby potężny wpływ na dużą część świata, a zarazem byłaby niemal niewykrywalna. Moglibyśmy się pocieszać, że to nadal tylko fikcja – gdyby nie algorytmy. To programy działające w internecie, na komputerach czy urządzeniach mobilnych, analizujące nasze zachowania. Wyszukiwarka Google uczy się tego, co nas interesuje, i wyświetla nam reklamy na tej podstawie. Tak samo działają algorytmy Facebooka, sklepów internetowych podsuwających nam rekomendacje czy serwisów randkowych, dopasowujących ludzi na podstawie mnóstwa różnych parametrów. Skomputeryzowanych systemów do analizy danych coraz częściej używają banki, ubezpieczalnie czy szpitale. Oczywiście trudno nazwać to sztuczną inteligencją, ale równie trudno byłoby uznać, że nie ma to na nas żadnego wpływu. Programy komputerowe zaczynają decydować o tym, co kupujemy, z kim się spotkamy albo czy dostaniemy kredyt. […]

Nic dziwnego, że coraz częściej pojawiają się apele, aby AI podlegała ludzkiej kontroli. Mówił o tym chociażby wybitny fizyk i wizjoner prof. Stephen Hawking. Jego zdaniem nie istnieją fizyczne ograniczenia rozwoju sztucznej inteligencji. „Można wyobrazić sobie taką technologię, która przechytrzy rynki finansowe, prześcignie badaczy i zmanipuluje przywódców oraz opracuje broń, której zasad działania nawet nie będziemy mogli zrozumieć. Krótkoterminowy wpływ sztucznej inteligencji zależy od tego, kto ją kontroluje, długoterminowy – od tego, czy w ogóle można ją kontrolować” – twierdzi uczony. […]

Tylko czy to w ogóle możliwe? AI może przerastać nas tak bardzo i rozwijać się tak szybko, że zapanowanie nad nią będzie całkowicie niemożliwe. Bo ograniczenia, które możemy jej narzucić, mogą być tylko takie, jakie zdołamy wymyślić. Tymczasem sztuczna inteligencja ma – z definicji – być od nas lepsza w myśleniu.

Co gorsza, jej rozwój może sprawić, że ludzie, którzy myśleniem zarabiają dziś na życie, stracą pracę, a więc i wpływ na dalsze losy świata. […] Dziś mówi się o tym, że automatyzacja i roboty pozbawiają ludzi pracy fizycznej. Co się stanie, jeśli komputerowe myślenie okaże się lepsze od ludzkiego wszędzie tam, gdzie potrzebne są zdolności analityczne i kreatywność?

[…] Piszmy więc o sztucznej inteligencji, debatujmy i twórzmy jej wizje – póki jeszcze możemy…

Na podstawie: Aleksandra Stanisławska, Niebezpieczna sztuczna inteligencja, www.focus.pl

• 1 Talos – w mitologii greckiej olbrzym wykonany z brązu przez Hefajstosa.
• 2 Golem – istota utworzona z gliny na kształt człowieka, ale pozbawiona duszy i zdolności mowy.
• 3 Komputer HAL – fikcyjny komputer przedstawiony w książce Odyseja kosmiczna oraz w filmie o tym samym tytule

Tekst 2.

Łukasz Lamża

Sztuczna przeciętność

Gdy czyta się i ogląda science fiction sprzed 50–100 lat, sztuczna inteligencja (AI) pojawia się głównie w roli potężnej, budzącej respekt siły – czasem nam sprzyjającej, zwykle jednak stanowiącej mniej czy bardziej zawoalowane zagrożenie. […]

To w tych latach powstał też słynny filozoficzny problem „silnej sztucznej inteligencji” – czyli takiej, która jest samodzielnym, wszechstronnie rozwiniętym „umysłem” wyposażonym w „świadomość”, cokolwiek te terminy znaczą – przeciwstawianej „słabej” AI, która miałaby „tylko” wykonywać polecenia, realizując zadany program o ściśle określonej funkcji.

Dziś problemy te, jak i sam język, którym zostały wyrażone, po prostu trącą myszką. Wielu filozofów umysłu i kognitywistów1 na słowa „świadomość” i „umysł” reaguje alergicznie, ponieważ te abstrakcyjne terminy po prostu niepotrzebnie zatruwają ich konkretne, pożyteczne badania nad przetwarzaniem obrazu w korze wzrokowej, pamięcią przestrzenną albo neurochemią lęku. Również AI przestało być teorią i są na świecie tysiące programistów, dla których tworzenie inteligentnych algorytmów to chleb powszedni. O czym tu filozofować?!

Sztuczna inteligencja to dziś produkt, i to cenny. AI usuwa szum ze zdjęć w twoim smartfonie, dobiera czas prania w twojej pralce i wybiera najszybszą trasę w twoim GPS-ie, a także podpowiada Facebookowi, co wyświetlić na twojej stronie głównej. […]

To właśnie skrajnie abstrakcyjne, roszczeniowe podejście do sztucznej inteligencji odpowiada za tzw. AI effect, który Douglas Hofstadter wyraził w postaci złośliwego powiedzonka: „AI to wszystko, czego jeszcze nie ma”. W praktyce „efekt AI” polega na tym, że każdy kolejny przejaw inteligencji maszynowej jest kwitowany stwierdzeniem: „Phi, to jeszcze nie jest inteligencja”. W rozmowie z poszukiwaczami „prawdziwej AI” możemy też usłyszeć, że „prawdziwa” sztuczna inteligencja powinna nas zaskakiwać – bo przecież co to za inteligencja, która potulnie wykonuje polecenia. Nic więc dziwnego, że rozwiązanie każdego kolejnego zadania dla AI oznacza zawsze tylko podnoszenie poprzeczki – skoro twórca algorytmu rozumie, jak to zadanie rozwiązać, to znika element zaskoczenia z faktu, że algorytm odnalazł owo rozwiązanie. […]

Drugim, bliźniaczym aspektem „problemu z AI” są równie nierealistyczne przekonania dotyczące poziomu inteligencji i kreatywności ludzi. Zauważmy, że w starym, dobrym science fiction na polu bitwy między sztuczną i ludzką inteligencją również i my zawsze jesteśmy reprezentowani przez crème de la crème3 . Ponieważ autorami SF są zwykle jajogłowe naukoluby, bohaterami ich opowieści są też – niespodzianka – jajogłowe naukoluby: genialni inżynierowie, fizycy, doświadczeni nawigatorzy statków kosmicznych z uprawnieniami IV poziomu. […]

Trudno nam więc pogodzić się z faktem, że większość naszych decyzji – o czym pisze choćby ekonomista Daniel Kahneman w „Pułapkach myślenia” – podejmowana jest zbyt szybko i zbyt automatycznie, aby można je było uznać za racjonalne, a nasze interakcje z bliźnimi można w dużym stopniu sprowadzić do scenariusza mieszczącego się na kilku kartkach A4, co pięknie zdemaskował Erving Goffman w „Człowieku w teatrze życia codziennego”. „Ja-kupujący-rano-chleb” i „ja-jadący-metrem” to wcale nie ów wyidealizowany Człowiek, do którego miałaby rzekomo dążyć sztuczna inteligencja – samoświadomy, kreatywny, rozprawiający o Sztuce, Matematyce i Abstrakcji. Dzisiejsza AI jest zaś wynikiem zderzenia wzniosłej teorii z rzeczywistością ludzką – z faktycznym codziennym życiem miliardów homo sapiens. AI naśladuje więc rzeczywistą ludzką inteligencję, a nie tę będącą romantycznym ideałem zrodzonym w głowach filozofów.

Na podstawie: Łukasz Lamża, Sztuczna przeciętność, www.tygodnikpowszechny.pl

A tu poniżej jest zamieszczona przykładowa notatka syntetyzująca na ich podstawie.

Notatka syntetyzująca na temat: Sztuczna inteligencja – potencjał i zagrożeniaSztuczna inteligencja (AI) to technologia, która od lat fascynuje i budzi kontrowersje. Jej rozwój przekształca różne dziedziny życia, od codziennych czynności po zaawansowane badania naukowe. Jednak AI niesie ze sobą zarówno ogromny potencjał, jak i poważne zagrożenia.

1. Potencjał AI: AI znajduje zastosowanie w wielu obszarach, takich jak analiza danych, personalizacja usług czy automatyzacja procesów. Jak zauważa Łukasz Lamża, AI jest obecnie produktem codziennego użytku – od algorytmów w smartfonach po systemy rekomendacji w mediach społecznościowych. Dzięki temu technologia ta usprawnia życie miliardów ludzi.
2. Zagrożenia AI: Aleksandra Stanisławska podkreśla, że AI może przerastać ludzkie możliwości, co rodzi ryzyko utraty kontroli nad jej rozwojem. Stephen Hawking ostrzegał, że AI może manipulować rynkami, liderami czy tworzyć niezrozumiałą dla ludzi broń. Ponadto automatyzacja może prowadzić do utraty miejsc pracy, szczególnie w zawodach wymagających myślenia analitycznego i kreatywności.
3. Kontrowersje: Lamża wskazuje na problem tzw. „AI effect” – każda nowa funkcja AI jest deprecjonowana jako „nieprawdziwa inteligencja”. Jednocześnie krytykuje romantyczne wyobrażenia o AI jako idealnym naśladowcy ludzkiej kreatywności, które nie uwzględniają codziennej przeciętności ludzkich decyzji.

Podsumowując, AI to narzędzie o ogromnym potencjale, ale jego rozwój wymaga odpowiedzialności i kontroli. Kluczowe jest znalezienie równowagi między wykorzystaniem technologii a minimalizowaniem jej ryzyk.

Notatka syntetyzująca a streszczenie – podobieństwa i różnice

Aspekt	Notatka syntetyzująca (Synthesis Note)	Streszczenie (Summary)
Liczba tekstów źródłowych	Dotyczy dwóch tekstów	Dotyczy jednego tekstu
Długość	60-90 wyrazów	40-60 wyrazów
Temat/Zagadnienie	Ma wskazane konkretne zagadnienie do porównania w poleceniu	Nie ma wskazanego tematu/problemu jako punktu odniesienia
Cel	Porównanie stanowisk autorów tekstów wobec wskazanego zagadnienia	Przedstawienie głównej myśli i najważniejszych treści jednego tekstu
Sposób pracy z tekstem	Wymaga porównania i zestawienia treści	Wymaga streszczenia treści
Spójność	Wymaga użycia językowych wykładników spójności	Wymaga użycia językowych wykładników spójności
Kompetencje	Rozwija kompetencje poznawcze, porównawcze i kompozycyjno-stylistyczne	Rozwija kompetencje poznawcze i kompozycyjno-stylistyczne
Podstawowe pytania	Co na temat zagadnienia określonego w temacie notatki mówią obaj autorzy? Jakie są podobieństwa/różnice w ich stanowiskach?	O czym jest tekst? Jaka jest główna myśl/problem tekstu? Co autor mówi o głównym temacie?

Najczęstsze błędy przy pisaniu notatek syntetyzujących i jak ich unikać

Nadmierne cytowanie zamiast syntezy

Unikaj: Przepisywania całych fragmentów z źródeł.

Zamiast tego: Przeformułuj informacje własnymi słowami.

Brak jasnej struktury

Unikaj: Chaotycznego układu informacji.

Zamiast tego: Stwórz logiczny plan notatki przed pisaniem.

Pomijanie istotnych informacji

Unikaj: Skupiania się tylko na jednym aspekcie tematu.

Zamiast tego: Przeanalizuj temat z różnych perspektyw.

Zbyt długie notatki

Unikaj: Włączania wszystkich znalezionych informacji.

Zamiast tego: Wybieraj tylko najważniejsze punkty.

Brak obiektywizmu

Unikaj: Wplatania własnych opinii do notatki.

Zamiast tego: Przedstawiaj fakty bezstronnie.

Jak napisać notatkę syntetyzującą z AI

Wskazówki dotyczące wykorzystania AI w procesie syntezy

1. Użyj AI do wstępnego zebrania informacji z różnych źródeł.
2. Poproś AI o wygenerowanie kluczowych punktów na dany temat.
3. Wykorzystaj AI do sprawdzenia spójności i logiki Twojej notatki. Takie podejście jest szczególnie przydatne w nauce służącej opisowi rzeczywistości, gdzie dialog między teorią a doświadczeniem jest kluczowy.
4. Pamiętaj, by zawsze weryfikować informacje podane przez AI.

Przykładowy tekst notatki syntetyzującej wygenerowany przez AI

Temat: Wpływ social mediów na komunikację międzyludzką

Social media zrewolucjonizowały sposób, w jaki ludzie się komunikują. Platformy takie jak Facebook, Twitter czy Instagram umożliwiają natychmiastową wymianę informacji na globalną skalę. Badania wskazują, że średnio użytkownicy spędzają 2,5 godziny dziennie na social mediach.

Pozytywne aspekty:

• Łatwiejsze utrzymywanie kontaktu z bliskimi
• Szybki dostęp do informacji
• Możliwość wyrażania opinii i uczestnictwa w dyskusjach

Negatywne aspekty:

• Uzależnienie od mediów społecznościowych
• Powierzchowność relacji online
• Problemy z prywatnością i bezpieczeństwem danych

Eksperci zalecają świadome korzystanie z social mediów i dbanie o równowagę między komunikacją online a offline.

Przykładowy prompt do generowania notatek syntetyzujących

„Stwórz zwięzłą notatkę syntetyzującą na temat [TEMAT]. Uwzględnij kluczowe punkty z co najmniej trzech wiarygodnych źródeł. Notatka powinna zawierać:

1. Krótkie wprowadzenie do tematu
2. Główne argumenty lub fakty (3-5 punktów)
3. Przeciwstawne opinie lub kontrowersje (jeśli istnieją)
4. Krótkie podsumowanie lub wnioski

Notatka nie powinna przekraczać 250 słów. Użyj obiektywnego, rzeczowego języka.”

Praktyczne ćwiczenia w pisaniu notatek syntetyzujących

Ćwiczenie 1: Synteza dwóch artykułów

1. Wybierz dwa artykuły na ten sam temat z różnych źródeł.
2. Przeczytaj oba artykuły, zaznaczając kluczowe informacje.
3. Zidentyfikuj wspólne punkty i różnice między artykułami, uwzględniając stanowiska autorów.
4. Napisz krótką notatkę (150-200 słów) łączącą najważniejsze informacje z obu źródeł.
5. Upewnij się, że Twoja notatka przedstawia zrównoważony obraz tematu.

Ćwiczenie 2: Mapa myśli do notatki

1. Wybierz złożony temat z wielu źródeł.
2. Stwórz mapę myśli, umieszczając główny temat w centrum.
3. Dodaj gałęzie dla każdego podtematu lub źródła.
4. Rozwiń każdą gałąź, dodając kluczowe informacje.
5. Przekształć mapę myśli w spójną notatkę syntetyzującą (300-400 słów).

Ćwiczenie 3: Synteza danych liczbowych

1. Znajdź trzy różne zestawy danych statystycznych na wybrany temat.
2. Porównaj dane, szukając trendów i rozbieżności.
3. Stwórz tabelę lub wykres przedstawiający najważniejsze dane.
4. Napisz notatkę (200-250 słów) interpretującą dane i wyciągającą wnioski.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o notatkę syntetyzującą

Jaka jest optymalna długość notatki syntetyzującej?

Optymalna długość zależy od złożoności tematu i ilości źródeł. Zazwyczaj dobra notatka syntetyzująca mieści się w przedziale 250-500 słów. Krótsza notatka syntetyzująca może liczyć 60-90 wyrazów. Skup się na zwięzłości i treściwości, a nie na liczbie słów.

Czy w notatce syntetyzującej można wyrażać własne opinie?

Notatka syntetyzująca powinna być obiektywna. Unikaj wyrażania własnych opinii. Jeśli musisz uwzględnić różne perspektywy, przedstaw je bezstronnie, cytując źródła.

Jak wybrać najważniejsze informacje do notatki syntetyzującej?

1. Zidentyfikuj powtarzające się tematy w różnych źródłach.
2. Szukaj informacji bezpośrednio odpowiadających na główne pytanie lub temat.
3. Wybieraj dane poparte dowodami lub statystykami.
4. Uwzględnij informacje, które zmieniają lub poszerzają powszechne rozumienie tematu.

Czym różni się notatka syntetyzująca od streszczenia?

Streszczenie:

• Dotyczy zwykle jednego źródła
• Skraca oryginalny tekst, zachowując jego strukturę
• Przedstawia główne punkty w kolejności z oryginału

Notatka syntetyzująca:

• Łączy informacje z wielu źródeł
• Tworzy nową strukturę, organizując informacje tematycznie
• Identyfikuje wspólne wątki i różnice między źródłami

Jak oceniana jest notatka syntetyzująca na egzaminach?

Kryteria oceny często obejmują:

1. Trafność wyboru informacji
2. Umiejętność łączenia informacji z różnych źródeł, gdzie autor tekstu uznał związek między doświadczeniem a teorią jako kluczowy warunek rozwoju nauki
3. Jasność i zwięzłość przekazu
4. Obiektywizm w prezentowaniu informacji
5. Poprawność językową i stylistyczną
6. Logiczną strukturę notatki

Sprawdź szczegółowe kryteria oceny w Twoim programie nauczania lub wytycznych egzaminacyjnych.

Czym jest notatka syntetyzująca ukierunkowana tematycznie?

Notatka syntetyzująca ukierunkowana tematycznie jest formą zwięzłego przedstawienia informacji istotnych dla danego tekstu lub tekstów, skupiającą się na konkretnym temacie przewodnim. Jest to forma wypowiedzi pisemnej, która polega na przetwarzaniu i porównywaniu tekstów źródłowych, przedstawiając ich najważniejsze treści w sposób ukierunkowany tematycznie