Na czym polega survivorship bias? Błąd przetrwania
Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego pewne historie odniesienia sukcesu wychodzą na pierwszy plan, podczas gdy miliony innych prób nie docierają nawet do analizy? Na czym polega survivorship bias? Tego błędu poznawczego można doświadczyć wszędzie – od świata biznesu po codzienne sytuacje. Jeśli zdarzyło Ci się myśleć, że sukces to rezultat wyłącznie talentu, umiejętności czy intensywnej pracy, być może jesteś pod wpływem tego zjawiska.
Zachęcam Cię do dalszego eksplorowania tego tematu, aby zrozumieć, jak ten błąd wpływa na Twoje decyzje i postrzeganie rzeczywistości. Przyjrzymy się nie tylko definicji, ale także kontekstowi, w jakim byliśmy świadkami jego działania w różnych aspektach życia.
Na czym polega survivorship bias
Survivorship bias polega na skupieniu się na osobach lub rzeczach, które przetrwały dany proces, ignorując te, które nie przetrwały. Przykłady dotyczą przeróżnych dziedzin – od badań sektora technologicznego po analizy rynków finansowych. To jak patrzenie tylko na zwycięzców w grze o czołowe pozycje, zapominając o przegranych, którzy również włożyli wysiłek, talent i czas. I właśnie przez to zniekształcenie naszej percepcji, możemy dojść do fałszywych wniosków o przyczynach sukcesu.
Kto odkrył survivorship bias i w jaki sposób
Zjawisko to zostało wprowadzone do obiegu przez amerykańskiego ekonomistę i psychologa, Daniela Kahnemana, który przebadał i opisał ten błąd w kontekście decyzji podejmowanych przez ludzi. Kahneman, współautor książki „Myślenie, szybkie i wolne”, zauważył, jak ludziom często umyka to, że mają na uwadze jedynie te osoby czy przykłady, które mają określony sukces, co prowadzi do mylnych wniosków co do przyczyn sukcesu i porażek w danym obszarze. Jego badania pokazują, jak ignorowanie szerszej perspektywy może prowadzić do błędnych wniosków.
Jak survivorship bias objawia się w życiu codziennym
Zjawisko to ma swoje odzwierciedlenie w wielu aspektach życia codziennego. Przykładowo, często spotykasz się z historiami przedsiębiorców, którzy odnieśli niesamowite sukcesy. Łatwo jest pomyśleć, że if “wszyscy” mogą powtórzyć taki sukces, ale co z tymi, którzy również ciężko pracowali, ale nie przetrwali?
Podobne sytuacje mają miejsce w edukacji, sporcie czy mediach społecznościowych. Często przyglądamy się jedynie tym, którzy odnieśli sukces, zapominając o wszystkich próbach, które skończyły się niepowodzeniem. Zrozumienie tego błędu może zmienić Twój sposób myślenia i podejmowania decyzji. Pamiętaj, aby nie dać się zwieść pierwszemu wrażeniu i zwracać uwagę na kontekst, w którym dany sukces się wydarza.
Z jakimi innymi błędami poznawczymi Survivorship bias wchodzi w interakcje?
Survivorship bias nie działa w izolacji. Interakcje z innymi błędami poznawczymi mogą prowadzić do jeszcze większych zniekształceń naszego postrzegania.
Efekt potwierdzenia
To zjawisko polega na skłonności do szukania informacji, które potwierdzają nasze wcześniejsze przekonania. W kontekście Survivorship bias, może prowadzić do ignorowania tych, którzy nie odnieśli sukcesu, a tym samym umacniania jednostronnego spojrzenia na dane.
Błąd atrybucji
W tym przypadku osoby oceniają osiągnięcia innych, przypisując je ich wewnętrznym cechom, a nie zewnętrznym okolicznościom. Fryzjerka, która dostaje wiele klientów, często może myśleć, że jej sukces wynika wyłącznie z talentu, nie dostrzegając roli marketingu czy lokalizacji.
Klątwa wiedzy
Osoby dobrze zaznajomione z tematem mogą nie dostrzegać, jak trudne może być zrozumienie go dla innych. To zjawisko wpływa na postrzeganie sukcesów w dziedzinach, w których dana osoba odnosi sukcesy, wykluczając z widoku tych, którzy nie zdołali „dotrzeć” na szczyt.
Jak przeciwdziałać efektowi Survivorship bias
Oto kilka strategii, które pomogą Ci w identyfikacji i przeciwdziałaniu efektowi Survivorship bias.
Analizuj pełne dane
Skup się na analizie całych zestawów danych, nie tylko na tych, które wykazują sukces. Porównując pełny zestaw, zyskujesz szerszy kontekst, co pozwala lepiej zrozumieć czynniki wpływające na sukces.
Używaj perspektywy konfrontacyjnej
Zważ na punkty widzenia stron, które nie odniosły sukcesu. Dyskusje z osobami, które poradziły sobie gorzej, mogą dostarczyć cennych informacji na temat decyzji i okoliczności, które skutkowały niepowodzeniem. Porównuj historie sukcesu z opowieściami o niepowodzeniu.
Edukuj siebie i innych
Wiedza o tym, czym jest Survivorship bias, to pierwszy krok do jego unikania. Dziel się tą wiedzą wśród swoim zespołem lub społecznością, aby zwiększyć świadomość tego błędu.
Jak wykorzystać Survivorship bias błąd w copywritingu do tworzenia treści?
W kontekście copywritingu, Survivorship bias może być potężnym narzędziem, które pozwoli Ci angażować odbiorców w sposób, który wcześniej mógłby wydawać się nieosiągalny.
Budowanie narracji
Kreuj opowieści, które nie tylko pokazują sukcesy, ale także analizują nieudane podejścia. Takie porównanie pozwoli odbiorcom na lepsze zrozumienie warunków sukcesu oraz pułapek, które mogą ich unikać. W ten sposób stworzysz wiarygodną i autentyczną narrację.
Zachęcanie do refleksji
Zadaj pytania retoryczne, które skłonią Twoich czytelników do zastanowienia się nad ich własnymi doświadczeniami. Zamiast jedynie przedstawiać sukcesy, ukierunkuj uwagę na nauki płynące z porażek.
Wykorzystanie emocji
Emocje grają kluczową rolę w copywritingu. Opowiadanie o niepowodzeniach, które są związane z Survivorship bias, humanizuje treści i sprawia, że stają się one bardziej przystępne dla odbiorców. Pokaż, że każda sukcesja ma swoją historię, w skład której wchodzą błędy oraz trudności, a tym samym stworzysz głębszą więź z czytelnikami.
