Loss aversion – Na czym polega awersja do straty

Na czym polega awersja do straty? Ten intrygujący koncept budzi emocje, bo dotyczy naszych najgłębszych obaw i instynktów. Strata zapobiegania to błąd poznawczy, w którym emocjonalny ból związany z potencjalną stratą jest większy niż zadowolenie z równoważnego zysku. Poznaj, jak ta skłonność kształtuje nasze decyzje, finanse oraz jak można ją efektywnie wykorzystać, nawet w copywritingu.

Jakie jest znaczenie strachu przed stratą?

Czym jest awersja do straty?

Awersja do straty to zjawisko, w którym koncentrujesz się bardziej na unikaniu strat niż na osiągnięciu zysków. Uczucie straty jest bardziej dotkliwe niż radość z zysków o tej samej wartości. Przykładowo, utrata 100 zł powoduje większy dyskomfort niż radość z zysku 100 zł.

Jak awersja do straty wpływa na nasze decyzje?

Skłonność ta prowadzi do irracjonalnych decyzji. Możesz unikać zmian, trzymając się nieoptymalnych wyborów tylko po to, by nie stracić. W praktyce oznacza to np. trzymanie się przepłaconych produktów czy usług.

Przykłady z życia codziennego

Wyobraź sobie zakupy online. Katastrofą okazuje się dla Ciebie przypadkowa rezygnacja z oferty z rabatem. Chęć uniknięcia tego „przeoczenia” prowadzi do zakupu niepotrzebnych produktów.

Przykłady awersji do straty ze świata

1. Kryzys finansowy 2008

Podczas kryzysu finansowego wiele osób trzymało się swoich inwestycji w nieruchomości, mimo że ich wartość spadała. W obawie przed zrealizowaniem straty, inwestorzy unikali sprzedaży swoich domów, co prowadziło do jeszcze większych strat, gdy rynek nieruchomości załamał się całkowicie.

2. Evergrande i chiński rynek nieruchomości

W 2021 roku inwestorzy na zachodzie panicznie wycofali swoje środki z chińskiego rynku akcji po doniesieniach o problemach finansowych Evergrande, największego dewelopera w Chinach. Ich obawa przed stratami skłoniła ich do unikania ryzykownych inwestycji, mimo że niektóre indeksy, takie jak FTSE China A50, osiągnęły dobre wyniki. To nadmierne reagowanie na potencjalne straty doprowadziło do nieuzasadnionego spadku wartości akcji.

3. efekt utopionych kosztów w inwestycjach

Inwestorzy często trzymają się przegranych akcji, aby uniknąć realizacji strat, co prowadzi do tzw. „sunk cost fallacy”. Przykład: inwestor kupił akcje za 100 zł, a ich wartość spadła do 50 zł. Zamiast sprzedać je i zainwestować w bardziej obiecujące opcje, trzyma je w nadziei na odbicie, co często kończy się jeszcze większymi stratami.

4. Zaniechanie zmiany pracy

Osoby często unikają zmiany pracy lub przyjęcia lepszej oferty z obawy przed utratą stabilności finansowej w obecnym miejscu pracy. Nawet jeśli nowa oferta jest korzystniejsza, lęk przed utratą dotychczasowych korzyści prowadzi do stagnacji zawodowej i osobistych rozczarowań.

5. Trzymanie się przestarzałych technologii

Firmy często opóźniają wdrażanie nowych technologii z obawy przed kosztami związanymi z migracją oraz utratą dotychczasowych inwestycji w stare systemy. Takie podejście może prowadzić do większych strat w dłuższym okresie, gdyż konkurencja wykorzystuje nowoczesne rozwiązania

Odkrycie awersji do straty

Awersja do straty została szczegółowo zbadana przez psychologów Daniela Kahnemana i Amosa Tversky’ego w latach 70. XX wieku. W swoich badaniach, w tym w ramach teorii perspektywy, Kahneman i Tversky wykazali, że ludzie odczuwają straty bardziej intensywnie niż zyski, co prowadzi do irracjonalnych decyzji. Ich prace pokazały, że straty są postrzegane jako dwa razy bardziej bolesne, niż równoważne zyski są przyjemne, co wpływa na sposób, w jaki ludzie podejmują decyzje w sytuacjach ryzyka.

Inne błędy poznawcze współistniejące z awersją do straty

Sunk Cost Fallacy

Sunk Cost Fallacy (błąd kosztów utopionych) to zjawisko, w którym ludzie kontynuują inwestowanie w projekt lub decyzję, ponieważ już zainwestowali w nią czas, pieniądze lub wysiłek, mimo że dalsze inwestycje nie przynoszą korzyści. Awersja do straty może prowadzić do tego, że osoby nie chcą rezygnować z projektu, aby uniknąć „straty” już zainwestowanych zasobów.

Status Quo effect

Status Quo effect (błąd status quo) to tendencja do preferowania obecnego stanu rzeczy i unikania zmian. Osoby dotknięte tym błędem mogą unikać podejmowania ryzykownych decyzji, nawet jeśli zmiana mogłaby przynieść korzyści, ponieważ obawiają się potencjalnych strat związanych z nowymi wyborami.

Endowment Effect

Endowment Effect (efekt posiadania) to zjawisko, w którym ludzie przypisują większą wartość przedmiotom, które posiadają, niż tym, które nie są w ich posiadaniu. Awersja do straty odgrywa kluczową rolę w tym efekcie, ponieważ ludzie obawiają się utraty czegoś, co już mają, co wpływa na ich decyzje dotyczące sprzedaży lub wymiany.

Jak strach przed stratą wpływa na finanse behawioralne?

Jak zachowują się inwestorzy pod wpływem strachu przed stratą?

Inwestorzy często działają bardziej defensywnie. Martwią się o możliwe straty i podejmują mniej ryzykowne decyzje.

Jakie błędy inwestycyjne wynikają z tej tendencji?

Najczęściej występuje tzw. „efekt utopionych kosztów„. Inwestorzy trzymają się stratnych aktywów, bo nie chcą przyznać się do błędu.

Dlaczego inwestorzy często trzymają się stratnych inwestycji?

Strachu przed uznaniem straty. Traktują realizację straty jako przyznanie się do porażki.

Jak konserwatywne portfele mogą wpływać na zyski?

Nie wykorzystujesz pełnego potencjału zysków. Portfele o nadmiernej ostrożności mogą opóźniać realizację potencjalnych zysków.

Skąd bierze się awersja do straty?

Jakie są teorie ewolucyjne i biologiczne?

Z punktu widzenia ewolucji, unikanie strat miało przystosowawczy charakter. Chroniło przed zagrożeniami.

Pomagało przetrwać. Unikanie strat mogło chronić przed niebezpieczeństwami i umożliwiać zdobycie zasobów.

Jak strach przed stratą może być wykorzystany w copywritingu?

Jak tworzyć przekonujące komunikaty reklamowe?

Skup się na uniknięciu straty. Podkreślaj korzyści związane z niedokonaniem niekorzystnych wyborów.

Wyrazy typu „Nie przegap tej okazji” mogą być skuteczne. Odwołanie do straty potrafi mocno wpłynąć na decyzję zakupu.

Wyobraź sobie kampanię reklamową. „Zabezpiecz swoją pozycję na rynku” może przyciągnąć uwagę odbiorcy, grając na jego emocjach.