Wpływ pracy zdalnej na zdrowie i psychikę człowieka

Praca zdalna ma wiele zalet, jednak nieodpowiednio zorganizowana, może przyczynić się do wystąpienia szeregu negatywnych konsekwencji zarówno dla zdrowia jak i psychiki pracownika. Warto mieć świadomość zagrożeń, by móc je łatwo wyeliminować ze swojego życia. 

Początki pracy zdalnej

Według badań przeprowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny we Warszawie, w 2018 roku, pracę zdalną wykonywało 3% zatrudnionych pracowników. Pomimo wielu zalet, już wtedy, taki model pracy wykazywał przesłanki, potwierdzające negatywny wpływ na zdrowie i psychikę człowieka. 

Rok 2020, stał się przełomowym okresem dla pracy zdalnej ze względu na wprowadzenie licznych obostrzeń związanych z pandemią. 

Badania przeprowadzone w drugiej połowie 2022 roku wykazały, że 61% pracowników działu IT wykonywało pracę zdalną. Taki model pracy, wprowadzono do wielu zawodów biurowych. Choć obostrzenia pandemiczne już dawno odeszły w zapomnienie, propozycja pracy zdalnej przypadła wielu osobom do gustu, a próba ponownego powrotu do biura spotyka się z dużą niechęcią części pracowników. 

Praca zdalna a zdrowie pracownika

Praca zdalna niesie ze sobą szereg negatywnych konsekwencji zdrowotnych dla osoby pracującej na co dzień w domu. Konsekwencje te, można podzielić, ze względu na poszczególne obszary, których dotyczą.

Układ ruchu

Praca biurowa wiąże się, przede wszystkim, z siedzącym trybem pracy. O ile, pracując w biurze, występuje większa potrzeba przejścia np. do toalety, po posiłek czy dokumenty, tak w domu, potrzeba ta prawie całkowicie zanika. Pracując w domu, zwiększa się tendencja do utrzymywania nieprawidłowej postawy ciała. Praca na kanapie lub w łóżku, z laptopem na kolanach, przyczynia się w znacznym stopniu do odczuwania bólu karku, ramion, pleców i nóg spowodowanych powstawaniem przykurczy mięśni lub zwyrodnień w obrębie stawów. Wpływa także niekorzystnie na kręgosłup i może przyczynić się do rozwoju rwy kulszowej.

Układ oddechowy

Nieprawidłowa postawa ciała, negatywnie wpływa na mięsień przepony, a więc zmniejsza tor przepływu powietrza, poprzez co oddech jest mniej efektywny. Warto podkreślić, że prawidłowe oddychanie przy użyciu przepony, redukuje napięcie mięśniowe szyi, poprawia pracę mięśni oraz zwiększa wydajność organizmu. Ponadto ciągły, siedzący tryb życia, mała aktywność fizyczna, albo jej całkowity brak, zmniejszają pojemność płuc czego konsekwencją jest pojawiająca się zadyszka podczas nieco zwiększonej aktywności, takiej jak np. wchodzenie po schodach.

Waga ciała

Długotrwała praca przed komputerem, brak aktywności fizycznej i często, nieprawidłowe nawyki żywieniowe przyczyniają się do powstawania nadwagi, a z czasem otyłości i cellulitu. Dodatkowym problemem jest nieprawidłowy poziom cholesterolu i trójglicerydów, które prowadzą do rozwoju miażdżycy i schorzeń związanych z układem sercowo-naczyniowym oraz cukrzycy.

Układ krążenia

Praca zdalna przyczynia się także do rozwoju chorób serca i naczyń krwionośnych. Hipokinezja, a więc brak ruchu, może doprowadzić do nadciśnienia tętniczego, rozwoju miażdżycy, a w skrajnym przypadku nawet do zawału mięśnia sercowego. 

Układ trawienny

Ciągła postawa siedzenia oraz brak ruchu, sprzyjają spowolnieniu pracy jelit, a więc występowaniu uporczywych zaparć. Zwiększa się również ryzyko powstawania hemoroidów. Brak ruchu negatywnie wpływa także na żołądek, wątrobę i nerki. 

Wzrok

Długotrwałe wpatrywanie się w monitor komputera zwiększa ryzyko występowania wad wzroku, zwłaszcza krótkowzroczności. Poza tym praca przed komputerem znacząco obniża częstotliwość mrugania, przez co dochodzi do wysychania spojówki i rogówki oka. Konsekwencją tego jest przekrwienie i uporczywy ból oczu.   

Praca zdalna a psychika pracownika 

Praca zdalna, w dużym stopniu, niekorzystnie wpływa na psychikę człowieka. Negatywne skutki pracy z domu, można zaobserwować na różnych płaszczyznach. 

Przepracowanie 

Zauważono, że pracownicy, którzy pracują z domu, znacząco wydłużają czas swojej pracy. Przeprowadzone badania wykazały, że ludzie pracujący z domu, częściej są bardziej zmęczeni niż podczas pracy w biurze. 

Zmniejszenie kreatywności 

Jedną z konsekwencji przepracowania jest zmniejszona kreatywność. Brak pomysłu na rozwiązanie danego problemu powoduje z kolei wydłużenie pracy, i tak jeden problem wywołuje kolejny.

Zatarcie granicy między życiem zawodowym a rodzinnym

Podczas pracy zdalnej wykonywanej w domu, pracownik częściej skupia się na pracach domowych. Występowanie licznych bodźców, które rozpraszają osobę pracującą w domu powodują, że praca zawodowa miesza się z zadaniami domowymi i znacznie rozciąga się w czasie, powodując, że pracownik zaczyna swoją pracę zawodową rano, a kończy wieczorem. To powoduje, że taka osoba ma poczucie ciągłego bycia w pracy. 

Wypalenie zawodowe 

Częste, długotrwałe przepracowywanie się, doprowadza do przyspieszonego wypalenia zawodowego i niecięci do pracy zawodowej.

Brak fizycznego kontaktu ze współpracownikami 

Brak fizycznego kontaktu z kolegami i koleżankami z pracy, doprowadza do uczucia osamotnienia, natomiast brak uznania przez przełożonego oraz brak jego wsparcia wywołuje szereg nieprzyjemnych uczuć. 

Pogorszenie jakości snu

Wielogodzinna praca przed komputerem, nieprawidłowa dieta i brak aktywności fizycznej wywołują pogorszenie jakości snu. Pracownik odczuwa zmęczenie psychiczne, brak mu natomiast zmęczenia fizycznego. Taki stan rzeczy może doprowadzić nawet do bezsenności lub być początkiem rozwijających się zaburzeń depresyjnych. 

Praca zdalna niesie ze sobą wiele zagrożeń zarówno dla zdrowia fizycznego jak i psychicznego. Mając na uwadze negatywne konsekwencje pracy zdalnej, warto wprowadzić do swojego życia zmiany, które znacząco poprawią jakoś życia. Odpowiednio zbilansowana dieta, częsta aktywność fizyczna i regularne spotkania z przyjaciółmi pomogą utrzymać prawidłową równowagę między pracą zawodową a życiem prywatnym. Dobrym rozwiązaniem, może także okazać się możliwość skorzystania z pracy hybrydowej.