Podróżując po Kambodży, nie sposób odnieść wrażenia, że ten kraj boryka się z wieloma problemami gospodarczymi, środowiskowymi i ekonomicznymi. Wiele turystów omija ten kraj, podróżując po Azji południowo – wschodniej, lub przyjeżdża tylko na kilka dni z sąsiadującej Tajlandii, by odwiedzić kompleks świątyń Angkor Wat, jednak ten kraj ma o wiele więcej do zaoferowania.
Niestety Chińskie inwestycje, źle zarządzana polityka odpadami czy wylesienie, zmieniają krajobraz Kambodży i wpływają na wizerunek oraz odbiór tego kraju przez turystów. Warto przyjrzeć się historii tego kraju, by lepiej zrozumieć współczesną Kambodżę oraz problemy, z jakimi się dziś boryka.
Historia Kambodży
Kambodża ma krwawą i smutną historię. W 1884 roku została kolonią francuską. W czasie II wojny światowej od 1941 roku Kambodża była okupowana przez Japonię i sąsiadującą Tajlandię.
W 1953 roku Francja przyznała niepodległość Kambodży, a w 1975 roku po zwycięstwie w wojnie domowej władzę zdobyli Czerwoni Khmerzy, tworząc Demokratyczną Kampuczę. Ich przywódca Pol Pot został premierem, natomiast księcia Sihanouka zmuszono do rezygnacji.
Rządy Czerwonych Khmerów, którzy za pomocą bestialskiego terroru usiłowali przekształcić społeczeństwo w komuny wiejskie, doprowadziło do ludobójstwa, w którym zginęło 25% ludności. W latach 1975-1979, czyli w trakcie panowania Czerwonych Khmerów, z powodu głodu, chorób i wycieńczenia zginęło 1,5 miliona ludzi.
Kres ludobójstwu położyły wojska wietnamskie, które w styczniu 1979 roku zajęły kraj i obaliły reżim Pol Pota.
Rozwój turystyki w Kambodży
Kambodża od stosunkowo niedawna jest ponownie otwarta na turystów, bowiem dopiero od 1990 roku. W latach 60. ubiegłego wieku była jedną z najbardziej popularnych destynacji w Azji południowo-wschodniej, jednak wspomniana wojna domowa w latach 1975-1979 położyła kres branży turystycznej.
Od 1990 roku turystyka bardzo szybko się rozwija, stanowiąc jedną z najważniejszych gałęzi w gospodarce Kambodży. Królewski rząd uznał potencjał branży turystycznej jako źródło wzrostu społeczno-gospodarczego, w tym tworzeniu nowych miejsc pracy i ograniczenie ubóstwa.
Turyści przyjeżdżają przede wszystkim, by zobaczyć słynny kompleks świątyń Angkor, który na szczęście nie został zniszczony podczas wojny domowej. Każdego roku blisko 2.6 miliona turystów odwiedza ten park archeologiczny, wpisany na listę UNESCO.
Eksperci rynku turystycznego szacują, że w 2025 roku do Kambodży przyjedzie 7 milionów turystów, przekraczając poziom sprzed pandemii wynoszący 6,6 miliona 2019 roku.
Kambodża prężnie się rozwija, chcąc dorównać swoim sąsiadom, niestety wpływa to nie tylko na aspekt ekonomiczny, pogłębiając biedę i nierówności społeczne, ale również na czynniki środowiskowe takie jak:
- Wylesienie – Kambodża od 1990 roku straciła ponad 75% lasów, a w 2015 roku kraj ten miał najwyższy wskaźnik wylesiania na świecie. Masowe wylesienia wpływają na zmiany klimatyczne, jak również na ludność tubylczą, zagrażając ich przetrwaniu kulturowemu. Wylesianie jest bezpośrednią konsekwencją złego zarządzania, nielegalnego pozyskiwania drewna oraz rozwoju rolnictwa, infrastruktury i urbanistyki. Czynniki te wywarły znaczący wpływ na naturalne ekosystemy, powodując utratę różnorodności biologicznej, zwiększoną emisję dwutlenku węgla, a także wypieranie dzikiej przyrody.
- Zanieczyszczenia wody i wybrzeża – spływy rolnicze, odpady przemysłowe i nieodpowiednie oczyszczanie ścieków to główne czynniki przyczyniające się do skażenia źródeł wody, stwarzające zagrożenie dla organizmów wodnych i wpływające na źródła utrzymania lokalnych społeczności. Wzdłuż wybrzeża, lasy namorzynowe są zagrożone ze względu na spływ osadów spowodowany wylesianiem, przenoszący niebezpieczne pestycydy i nawozy.
- Zanieczyszczenie plastikiem – cały świat boryka się z gwałtownym wzrostem opadów stałych, jednak w Kambodży jest to bardzo widoczny problem. W wyniku szybkiego wzrostu liczby ludności i rozwoju gospodarczego kraj mierzy się z palącym problemem utylizacji odpadów, które w dużych ilościach trafiają na ulicę i do rzek. Brakuje usług zbiórki odpadów, więc powszechną praktyką jest otwarte spalanie śmieci, co skutkuje uwolnieniem szkodliwych chemikaliów do atmosfery, stwarzając wysokie ryzyko dla zdrowia publicznego.
Te trzy czynniki wpływają znacząco na jakość i rozwój turystyki w Kambodży. Jednak najbardziej widocznym aspektem w trakcie podróży po Kambodży to zmieniający się krajobraz w jeden wielki plac budowy. Ślad gospodarczy Chin w Kambodży jest obecnie większy, niż jakikolwiek inny kraj.
Chińscy inwestorzy wykupują rajskie wyspy czy miasta, pod budowę nowych hoteli i kasyn, a Khmerski rząd współpracując z Chinami, wypędza ludzi ze swoich domów. Na wpływie gospodarczym korzystają głównie posiadający ziemię i członkowie elit politycznych i wojskowych.
Zrównoważony rozwój w Kambodży
Jak te aspekty ekonomiczno-środowiskowe wpłyną na dalszy rozwój turystyki w Kambodży? Kraj ten posiada wiele walorów przyrodniczych i kulturowych, jednak bez zrównoważonej polityki, problemy będą się pogłębiać, a turyści nadal chętniej będą wybierać sąsiednie kraje jak Tajlandia czy Wietnam jako cel podróży. Kambodża stoi przed poważnymi wyzwaniami środowiskowymi, a przy tym sektor turystyczny dynamicznie się rozwija.
Kraj poczynił postępy i realizuje plan na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030, które stanowią globalne wezwanie do działania na rzecz walki z ubóstwem czy ochroną środowiska. Jest to sygnał, że Kambodża aktywnie angażuje się na rzecz zrównoważonej przyszłości, by zachować swoje cenne ekosystemy, chronić różnorodność biologiczną oraz stworzyć bardziej ekologiczną przyszłość dla mieszkańców i planety. Te działania mogą sprawić, że Kambodża zyska na popularności i będzie jedną z najchętniej odwiedzanych destynacji w Azji południowo-wschodniej.
Źródło:
1.https://standard-insights.com/blog/environmental-sustainability-in-cambodia/
2.https://www.ide.go.jp/library/English/Publish/Reports/Brc/pdf/02_ch1.pdf
4. https://cambodia.un.org/en/sdgs
